Historia kształcenia lotniczego na Politechnice Wrocławskiej

Wkrótce po zakończeniu II Wojny Światowej, bo już w sierpniu 1945 roku, utworzono Politechnikę Wrocławską. Pierwsze zajęcia dydaktyczne przeprowadzono 15 października 1945r. W pierwszych latach działalności uczelni nie było odrębnego kierunku lotniczego, jednak na niektórych katedrach prowadzono zajęcia i badania pośrednio związane z lotnictwem.
W kraju rozpoczęła się odbudowa przemysły lotniczego w oparciu dawne zakłady PZL oraz powstające Dolnym Śląsku nowe przedsiębiorstwa branży lotniczej. W 1947 roku uruchomiono na Psim Polu Fabrykę Silników Lotniczych (obecnie PZL Hydral S.A.), do której w rok później przeniesiono Biuro Konstrukcji Płatowców. Rozwój przemysłu lotniczego generował potrzeby w zakresie wysokokwalifikowanych kadr inżynierskich.
Historia szkolenia lotniczego na Politechnice Wrocławskiej rozpoczęła się już w 1947 roku, kiedy to powstało Studium Lotnicze zwane też Grupą Lotniczą. Do Studium przyjmowano studentów II roku Wydziału Elektromechanicznego. Studenci uzyskiwali specjalizację w zakresie silników i płatowców. Ważną rolę pełniła Akademicka Sekcja Lotnicza skupiająca studentów wszystkich kierunków studiów. W sekcji prowadzono szkolenie szybowcowe oraz sprowadzano sprzęt lotniczy do Aeroklubu, a także gromadzono eksponaty muzealne. W kolejnych latach następował rozwój szkolenia lotniczego, co zaowocowało utworzeniem 15 września 1949 roku Wydziału Lotniczego wraz z jednoczesnym zamknięciem Studium Lotniczego. Zadanie utworzenia nowego wydziału powierzono inż. Jerzemu Teisseyre - wybitnemu wrocławskiemu konstruktorowi lotniczemu. Wydział lotniczy kształcił, na studiach trwających 7 semestrów, inżynierów lotniczych. Planowano również utworzenie studiów magisterskich. Kadrę Wydziału tworzyli znakomici specjaliści związani z przedwojennym przemysłem lotniczym oraz dawni wykładowcy Politechniki Lwowskiej, Uniwersytetu Wileńskiego oraz Instytutu Lotnictwa i Szybownictwa.

W skład wydziału lotniczego wchodziły następujące katedry:
Aerodynamiki;
Budowy samolotów;
Technologii materiałów lotniczych;
Osprzętu lotniczego;
Budowy płatowców;
Silników Tłokowych (przy wydziale Mechanicznym).

Na pierwszym roku, studia rozpoczęło 38 studentów. Wydział Lotniczy nie posiadał własnych sal wykładowych i laboratoriów. Pracownie i magazyny znajdowały się w piwnicach gmachu głównego politechniki, przy Wybrzeżu Wyspiańskiego. Oprócz braku pomieszczeń naukowo-dydaktycznych borykano się z niedostatkiem pomocy dydaktycznych, literatury oraz występowały kłopoty z wykwalifikowaną kadrą.
Od II roku tworzono grupy tematyczne: płatowcową, silnikową, osprzętu i eksploatacji.
W 1950 roku rozpoczęto budowę nowego gmachu Wydziału Lotniczego przy placu Grunwaldzkim. Budynek ten miał być oddany w 1952 roku, jednak termin ukończenia był wciąż przekładany. Pierwszych 47 absolwentów otrzymało dyplom inżyniera lotniczego w 1953 roku. Kolejny rocznik - 47 absolwentów - był jednocześnie ostatnim na Wydziale Lotniczym. Latem 1953 roku przyjęto ponad 100 kandydatów na studia, jednak wszystkich zakwalifikowanych przeniesiono na Wydział Mechaniczny. Po semestrze zimowym, studentów wyższych roczników przeniesiono do Warszawy.
Decyzją Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego, w 1954 roku, zlikwidowano Wydział Lotniczy Politechniki Wrocławskiej i studenci kontynuowali szkolenie na jednym wówczas Wydziale Lotniczym Politechniki Warszawskiej.
Prekursorem reaktywowania szkolenia lotniczego na Politechnice Wrocławskiej był Dziekan Wydziału Mechaniczno-Energetycznego dr hab. inż. Zbigniew Gnutek.
W lutym 1999 roku z inicjatywy pracowników wydziału Mechaniczno-Energetycznego - dr. hab. inż. Zbigniewa Gnutka i prof. Mieczysława Mieczyńskiego, członka Krajowej Rady Lotnictwa - dr inż. Aleksandra Hagera i Dyrektora Lotniczych Zakładów Naukowych mgr inż. Czesława Czujowskiego, zorganizowano spotkanie osób związanych z instytucjami lotniczymi Wrocławia.
W spotkaniu wzięli udział również: Prezes Kombinatu Delta-Hydral S.A. -A. Młyńczyk, dowódca 1 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego - Z. Martynowicz, Prezes Zarządu Portu Lotniczego Wrocław S.A. - L. Krawczyk, Prezes Wrocławskiego Klubu Seniorów Lotnictwa - A. Chojcan, pracownik naukowo-dydaktyczny Akademii Wychowania Fizycznego - dr S. Maksymowicz. Wymiana poglądów zaowocowała poparciem wniosku zmierzającego do rozpoczęcia kształcenia na Politechnice specjalistów lotniczych na poziomie akademickim. W marcu 1999 roku grupa inicjatywna przedstawiła swoja opinię o potrzebie reaktywowania kształcenia w zakresie inżynierii lotniczej J.M. Rektorowi Politechniki Wrocławskiej. Władze uczelni odniosły się z życzliwością do tej inicjatywy i wskazały Wydział Mechaniczno-Energetyczny jako ten, który powinien podjąć się realizacji tego projektu.
W wyniku analiz potrzeb rynku pracy, możliwości kadrowych uczelni, warunków prowadzenia badań naukowych w dziedzinach związanych z lotnictwem, zdecydowano, iż należy kształcić studentów głównie pod kątem eksploatacji sprzętu lotniczego.
W 2000 roku Politechnika nawiązała współpracę z Centrum Szkolenia Inżynieryjno-Lotniczego (CSIL) w Oleśnicy - wojskową szkołą techniczną, kształcącą personel techniczny lotnictwa Sił Zbrojnych. Celem współpracy było nawiązanie kontaktów środowiska naukowo-dydaktycznego oraz studentów Politechniki ze szkołą lotniczą. Z początkiem roku akademickiego 2000/2001 utworzono kursy nadobowiązkowe dla studentów wszystkich wydziałów Politechniki zainteresowanych techniką lotniczą. W tym i kolejnych semestrach prowadzono następujące kursy:
Aerodynamika i mechanika lotu;
Samoloty;
Wstęp do inżynierii lotniczej;
Szybowce;
Śmigłowce;
Osprzęt;
Podstawy eksploatacji;
Tłokowe silniki lotnicze;
Turbinowe silniki lotnicze.

Opiekunem tego cyklu przedmiotów, a także aktywnym uczestnikiem prac związanych z tworzeniem nowej specjalności kształcenia, był dr inż. Edward Nowaczewski.
Wykłady cieszyły się dużą popularnością. Na pierwszy kurs uczęszczało około 100 studentów z różnych wydziałów Politechniki. Część zajęć realizowana była w CSIL w Oleśnicy, przy wykorzystaniu oryginalnego sprzętu lotniczego oraz laboratoriów tamtejszej szkoły. Z myślą o konieczności zatrudnienia fachowej kadry dydaktyczno-naukowej, w przyszłym Zakładzie Inżynierii Lotniczej, utworzono z członków kadry zawodowej CSIL, 19 osobowa grupę doktorantów.
Duże zaangażowanie grupy inicjatywnej, poparcie władz Politechniki oraz istotne potrzeby zgłaszane przez dolnośląskie środowisko związane z lotnictwem, doprowadziło do utworzenia na początku 2003 roku Wydziałowego Zakładu Inżynierii Lotniczej.